1 stycznia 2023 r. weszły w życie przepisy wzmacniające ochronę konsumentów. I o ile w przypadku wielu nowych przepisów czy orzeczeń sądów można mówić o poszerzaniu bezwzględnej ochrony konsumenta (nie ważne jak głupie podejmę decyzję prawo i sąd zawsze będą po mojej stronie), o tyle w tym przypadku nowe przepisy to zdecydowanie krok w dobrym kierunku.
Zgodnie z komentarzem Tomasza Chróstnego, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów: „Celem zmian jest przede wszystkim dostosowanie przepisów chroniących konsumentów do dynamicznie rozwijającego się świata cyfrowego. Coraz częściej robimy zakupy on-line, korzystamy z treści i usług cyfrowych, zawieramy przez internet umowy, za które płacimy naszymi danymi. We wszystkich tych sytuacjach konieczne jest zapewnienie konsumentom wysokiego poziomu ochrony”
Poniżej kilka najważniejszych zmian (w ślad za komunikatem UOKiK):
Informacje na platformach handlowych. Konsumenci będą jasno informowani, czy podmiot oferujący na platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą czy osobą fizyczną. W tym drugim przypadku dowiedzą się także, że w tej relacji nie mają zastosowania przepisy chroniące konsumentów np. możliwość odstąpienia od umowy. Platforma musi też informować, jak się podzieliła ze sprzedającym obowiązkami związanymi z realizacją umowy.
Opinie konsumentów. Każdy przedsiębiorca, który zapewnia dostęp do recenzji produktów, będzie musiał podawać informacje, czy i w jaki sposób weryfikuje ich autentyczność, a także czy zamieszcza wszystkie opinie, czy tylko te pozytywne. Wprost zakazane będzie też zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.
Bilety na koncerty i mecze. Zakazane będzie wykupywanie przez przedsiębiorców za pośrednictwem botów, a potem odsprzedawanie konsumentom biletów na imprezy kulturalne lub sportowe.
Umowy opłacone danymi osobowymi. Konsumenci będą chronieni nie tylko, gdy zapłacą za treści lub usługi cyfrowe, np. dostęp do aplikacji, pieniędzmi, ale także swoimi danymi osobowymi. Będą obowiązywać takie same zasady, jak w odniesieniu do odpłatnych usług, np. możliwość odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
Wydłużenie do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów nadal będzie to 14 dni.
Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, będzie nieważna i nie będzie wywoływać skutków dla konsumenta.
Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące
Czy te przepisy rzeczywiście przyczynią się do poprawy sytuacji konsumenta – czas pokarze. Jednak z poziomu czysto regulacyjnego ograniczenie pewnych praktyk związanych z nieuczciwymi promocjami czy fałszywymi opiniami powinno zdecydowania poprawić jakość obrotu towarami w internecie. Koniec końców wiele też będzie zależało od efektywności działań kontrolnych podejmowanych w tym obszarze przez UOKIK. Tutaj z kolei – patrząc na dość zdecydowane działania podejmowane w ostatnich tygodniach przez Urząd w stosunku do przedsiębiorców działających online (kara nałożona na Allegro, katy za fałszywe opinie), można mieć nadzieję, że egzekwowanie nowych przepisów będzie równie spektakularne.