W dniu 16 czerwca 2023 r. zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw i weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, zgodnie z którym z dniem 1 lipca 2023 r. odwołuje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.
Ogłoszenie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, a następnie stanu zagrożenia epidemicznego wiązało się z szeregiem wyzwań stojących przed pracodawcami, którzy musieli dostosować prowadzoną działalność do otaczającej rzeczywistości i wprowadzonych w związku z nią regulacji przez ustawodawcę. Na skutek wejścia w życie powyższego Rozporządzenia zarówno pracodawców, jak i pracowników czeka powrót szeregu obowiązków wynikających z Kodeksu pracy, jak i wygaśnięcie dotychczasowych unormowań przewidzianych przez tzw. przepisy antycovidowe.
Poniżej przedstawiamy Państwu najistotniejsze stare/nowe obowiązki, które powrócą/pojawią się w związku z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego:
- badania okresowe – pracodawca ma obowiązek skierowania pracowników na zaległe badania okresowe w ciągu 180 dni od daty odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, tj. do dnia 28 grudnia 2023 r.;
- badania wstępne – pracodawca ma obowiązek skierowania na badania wstępne kandydatów do pracy, którzy na mocy przepisów antycovidowych byli zwolnieni z tego wymogu, ponieważ przyjmowani byli do pracy administracyjno-biurowej i posiadali aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku albo przyjmowani byli do pracy innej niż administracyjno-biurowa, ale nowe zatrudnienie miało miejsce w ciągu 180 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy;
- orzeczenia lekarskie – pracodawca ma obowiązek skierowania pracowników na powtórne wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie w ciągu 180 dni od daty odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, tj. do dnia 28 grudnia 2023 r., jeżeli orzeczenia lekarskie w czasie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego zostały wydane przez lekarza innego niż lekarz medycyny pracy;
- okresowe szkolenia BHP – pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia okresowych szkoleń BHP, które miały planowo odbyć się w czasie epidemii, stanu zagrożenia epidemicznego lub w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, najpóźniej do dnia 30 sierpnia 2023 r.;
- szkolenia wstępne BHP – pracodawca ma obowiązek przeprowadzania wstępnych szkoleń z zakresu BHP w formie stacjonarnej. Opcja szkoleń w formie online będzie dotyczyła wyłącznie szkoleń okresowych i będzie skierowana tylko do wybranej grupy pracowników;
- przymusowy urlop wypoczynkowy – pracodawca traci uprawnienie do wysłania pracownika na zaległy przymusowy urlop (urlop niewykorzystany w poprzednich latach, w terminie wskazanym przez pracodawcę i w wymiarze nieprzekraczającym 30 dni), chyba że będzie to miało miejsce w okresie wypowiedzenia umowy o pracę na mocy art. 1671 Kodeksu pracy albo na mocy art. 168 Kodeku pracy;
- odprawy dla pracowników – od dnia 1 lipca wracają ogólne zasady regulujące kwestie wysokości odpraw z tytułu odejścia z pracy wynikające z przepisów wewnętrznych, przepisów prawa lub postanowień umów o pracę;
- powrót „fikcji doręczenia” – od dnia 15 lipca nastąpi rozwiązanie umów pracowników, którzy w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego nie odebrali pism od pracodawców dotyczących rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to obowiązek pracodawcy sporządzenia świadectw pracy oraz ewentualnej wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop;
- odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – od dnia 1 lipca przestaje obowiązywać zawieszenie możliwości odstąpienia przez pracodawcę, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych lub istotny wzrost obciążenia, od tworzenia lub funkcjonowania ZFŚS lub stosowania wyższego niż określony w ustawie odpisu na ZFŚS, wynikającego z postanowień układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania.