Konsultacje projektu przeprowadzane są z zainteresowanymi podmiotami i instytucjami zgodnie z art. 365 ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (dalej: „uduir”) i będą trwać do 26 maja 2026 r.
Jak możemy wyczytać z projektu, cele wydania Rekomendacji są następujące:
👉🏻 Zapewnienie zgodności działalności zakładów ubezpieczeń z przepisami prawa,
👉🏻 Zapobieżenie naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, w szczególności wyeliminowanie oferowania ubezpieczeń niezgodnych z wymaganiami i potrzebami klientów, bądź z niską wartością dla klientów,
👉🏻 Realizacja celów stawianych nadzorowi nad rynkiem finansowym,
👉🏻 Zapewnienie jednolitego i spójnego stosowania przepisów prawa przez zakłady ubezpieczeń,
👉🏻 Wyeliminowanie nieprawidłowości zidentyfikowanych w zakresie wykonywania dystrybucji ubezpieczeń oraz w zakresie sprawowania przez zakłady ubezpieczeń nadzoru nad agentami ubezpieczeniowymi i agentami oferującymi ubezpieczenia uzupełniające.
Co do zasady, Rekomendacje będzie się stosować do umów ubezpieczenia zawartych od dnia ich wdrożenia, z wyjątkami dotyczącymi m.in. odnowień/automatycznych kontynuacji, osób przystępujących do grupowych umów ubezpieczenia zawieranych na cudzy rachunek czy klientów odnawiających uczestnictwo/automatycznie kontynuujących uczestnictwo w grupowych umowach ubezpieczenia zawieranych na cudzy rachunek.
📄 Pierwsza część projektu Rekomendacji określa rolę i obowiązki zarządu i rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń w procesie dystrybucji i nadzoru nad dystrybucją ubezpieczeń, w szczególności wskazując na konieczność dokonywania przez zarząd okresowej oceny realizacji zasad dotyczących dystrybucji ubezpieczeń i informowania rady nadzorczej o wynikach tej oceny.
📄 Następnie scharakteryzowane zostały zasady dotyczące organizacji czynności dystrybucyjnych zakładów ubezpieczeń tj. sytuacji, w której zakład ubezpieczeń dystrybuuje ubezpieczenia bez udziału pośredników ubezpieczeniowych. Czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby fizyczne spełniające wymogi określone w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń (dalej: „udu”) oraz realizujące obowiązek szkoleniowy. W przypadku niezrealizowania obowiązku szkoleniowego, zakład ubezpieczeń niezwłocznie uniemożliwia temu pracownikowi wykonywanie czynności dystrybucyjnych. KNF podkreśla również konieczność sprawowania nadzoru nad pracownikami wykonującymi czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń, w tym obowiązek posiadania regulacji wewnętrznych i mechanizmów kontrolnych (np. weryfikacja zasadności skarg i reklamacji).
📄 Kolejnym zagadnieniem będącym przedmiotem Rekomendacji jest obowiązek zapewnienia przez zakłady ubezpieczeń produktów posiadających odpowiednią wartość dla klienta. W przypadku produktów ochronnych, zakład ubezpieczeń zapewnia, aby wartość zakładanych kosztów odszkodowań i świadczeń (bez uwzględnienia kosztów likwidacji szkód, w tym kosztów postępowań sądowych), w ramach wprowadzanego do obrotu produktu ochronnego, wynosiła co najmniej 30% składki ubezpieczeniowej brutto, z uwzględnieniem struktury płci oraz wieku, w przewidywanym portfelu produktu.
Rekomendacje wprowadzają również szczegółowe zasady dotyczące przebiegu, formy oraz udokumentowania analizy potrzeb i wymagań klienta (dalej: „APK”) względem klientów w dystrybucji własnej. Przykładowo są to:
👉🏻 Obowiązek wyraźnego wyodrębnienia APK od innych etapów dystrybucji, tak aby klient miał świadomość, od i do jakiego momentu zakład ubezpieczeń dokonuje analizy i oceny jego wymagań i potrzeb,
👉🏻 Wykonanie analizy wymagań i potrzeb klienta wyłącznie w oparciu o informacje przekazane przez klienta z możliwością wykorzystania informacji przekazanych przez klienta na wcześniejszych etapach współpracy (np. przy okazji zawierania innych umów ubezpieczenia), ale wyłącznie za wyraźną zgodą klienta oraz pod warunkiem szczegółowego wskazania klientowi zakresu i źródła pozyskania tych informacji i uzyskania od klienta potwierdzania ich poprawności i aktualności,
👉🏻 W przypadku odnowienia /automatycznej kontynuacji umowy ubezpieczenia na kolejny okres, akcentowana jest konieczność uzyskania co najmniej informacji, czy wymagania i potrzeby, które zostały określone w APK przeprowadzonej przed zawarciem umowy podlegającej odnowieniu /automatycznej kontynuacji, uległy zmianie,
👉🏻 Zapewnienie klientowi wyboru formy przeprowadzenia APK spośród form wykorzystywanych przez siebie,
👉🏻 KNF wskazuje jednoznacznie, że złożenie przez klienta wniosku ubezpieczeniowego lub treść tego wniosku nie może stanowić wyłącznego potwierdzenia przeprowadzenia APK.
W ramach współpracy zakładów ubezpieczeń z agentami ubezpieczeniowymi, KNF podkreśla:
1️⃣ Obowiązek sprawowania nadzoru w zakresie spełnienia wymogów niezbędnych do wpisu w rejestrze agentów oraz zapewnienia aktualności danych;
2️⃣ Możliwość współpracy tylko z agentami, którzy nadzorują bezpośrednio OFWCA, przy pomocy których wykonują czynności agencyjne. Przed złożeniem wniosku o wpis lub zmianę danych agenta poprzez wpis OFWCA do rejestru agentów, zakład ubezpieczeń ma zweryfikować istnienie stosunku prawnego zapewniającego bezpośredni nadzór agenta nad tymi osobami – w przypadku braku istnienia takiego stosunku lub możliwości weryfikacji jego istnienia, zakład ubezpieczeń nie może złożyć wniosku o wpis,
3️⃣ Konieczność posiadania mechanizmów wykrywania i eliminowania praktyk wykonywania czynności agencyjnych przez osoby upoważnione korzystające z uprawnień i dostępów innej osoby upoważnionej,
4️⃣ Zakaz współpracy z agentami, którzy wykonują czynności agencyjne przy pomocy podmiotów innych niż OFWCA, którym agenci udzielili upoważnień,
5️⃣ Zapewnienie nadzoru nad agentami w zakresie realizacji obowiązków informacyjnych wobec klientów oraz przeprowadzenia APK, w tym powinność przekazania agentom rekomendowanych zasad przeprowadzania APK oraz dokumentowania i realizacji obowiązków informacyjnych,
6️⃣ Obowiązek pozyskiwania informacji o skargach i reklamacjach oraz ewentualnie również o sposobie ich rozpatrzenia.
Zwracamy uwagę na sposób liczenia terminu 18 miesięcy na odbycie pierwszego szkolenia (dotyczy zarówno pracowników zakładu ubezpieczeń, jak i agentów oraz OFWCA).
👉🏻 Pierwsze szkolenie zawodowe należy zrealizować w terminie do 18 miesięcy od rozpoczęcia wykonywania czynności dystrybucyjnych, nie później jednak, niż do końca następnego roku kalendarzowego, po roku w którym pracownik rozpoczął wykonywanie czynności dystrybucyjnych (w zależności od tego, który termin upływa wcześniej).
W ramach współpracy z brokerami ubezpieczeniowymi KNF akcentuje m.in. możliwość współpracy wyłącznie z osobami fizycznymi wpisanymi do rejestru brokerów, zasady wynagradzania (w tym zakaz ustala z brokerem wynagrodzenia dodatkowego, ponad wynagrodzenie należne z tytułu wykonania czynności brokerskich w imieniu lub na rzecz klienta, a uzależnionego od osiągnięcia innego celu, jak np. określonego poziomu przypisu) czy obowiązek udokumentowania współpracy z brokerem.
Ponadto w treści Rekomendacji podkreślono konieczność zapewnienia właściwego przepływu informacji pomiędzy jednostkami zakładu ubezpieczeń odpowiedzialnymi za tworzenie produktu, a odpowiedzialnymi za dystrybucję i nadzór nad dystrybucją.
Rekomendacje są stosowane według zasady „apply or explain”. W przypadku gdy zakłady ubezpieczeń nie będą się do Rekomendacji stosować i nie zamierzają się do nich stosować, zgodnie z treścią art. 365 ust. 5 uduir w określonym terminie są zobowiązane poinformować o tym KNF, jednocześnie wskazując, w jaki sposób zamierzają osiągnąć cele, dla realizacji których Komisja Nadzoru Finansowego wydała Rekomendacje. Takie informacje zostaną ujawnione na jej stronie internetowej.
Rekomendacje zastąpią Wytyczne dla zakładów ubezpieczeń z dnia 24 czerwca 2014 r. dotyczące dystrybucji ubezpieczeń.
Zachęcamy do zapoznania się z całą treścią projektu Rekomendacji: TUTAJ
Uwagi lub opinie można zgłaszać drogą elektroniczną na adres poczty elektronicznej: ZND_DZD@knf.gov.pl lub pisemnie na adres: ul. Piękna 20, 00-549 Warszawa, skr. poczt. 419.