W dniu 23 czerwca 2023 r. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował „Sprawozdanie z działalności Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego oraz Komisji Nadzoru Finansowego w 2022 roku”.
W Sprawozdaniu można przeczytać, że w obszarze nadzoru nad rynkiem dystrybutorów ubezpieczeń w 2022 r. organ nadzoru przeprowadził czynności kontrolne w piętnastu podmiotach zajmujących się dystrybucją ubezpieczeń na podstawie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń. Przeprowadzono osiem kontroli u agentów ubezpieczeniowych oraz cztery u brokerów ubezpieczeniowych.
Siedem z tych postępowań kontrolnych (cztery u brokera i trzy u agenta) miały charakter kompleksowy i obejmowały swym zakresem działalność pośrednika ubezpieczeniowego w zakresie jej zgodności z przepisami prawa. W przypadku pięciu kontroli agentów ubezpieczeniowych zakresem kontroli objęto wybrane zagadnienia dotyczące czynności dystrybucji ubezpieczeń, w tym:
- organizację i nadzór agenta nad wypełnianiem obowiązków szkoleniowych oraz terminowym zgłaszaniem do zakładów ubezpieczeń zmian danych objętych wpisem do rejestru agentów,
- spełnianie przez osoby fizyczne wykonujące czynności agencyjne wymogów określonych w art. 19 ust. 1 i 2 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, a także badanie wymagań i potrzeb klientów w zakresie ochrony ubezpieczeniowej.
W trzech zakładach ubezpieczeń przeprowadzono kontrole w zakresie korzystania z usług agentów ubezpieczeniowych i agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające.
W związku z ustaleniami poczynionymi w toku czynności kontrolnych wobec dystrybutorów ubezpieczeń w 2022 r. wydano 68 zaleceń w celu zapewnienia zgodności ich działalności z przepisami prawa, w tym: 36 zaleceń dla agentów ubezpieczeniowych, 8 zaleceń dla brokerów ubezpieczeniowych i 24 zalecenia dla zakładów ubezpieczeń.
Wśród najczęstszych nieprawidłowości w działalności dystrybutorów ubezpieczeń stwierdzone podczas czynności kontrolnych w 2022 r. KNF wymieniła:
- nieudzielanie klientom przy pierwszej czynności lub udzielanie nierzetelnej informacji o numerze wpisu do rejestru pośredników ubezpieczeniowych, adresie strony, na której dostępny jest rejestr oraz sposobie sprawdzenia wpisu do ww. rejestru, o charakterze wynagrodzenia otrzymywanego w związku z proponowanym zawarciem umowy ubezpieczenia, o możliwości złożenia reklamacji, wniesienia skargi oraz pozasądowego rozwiązywania sporów lub przekazywanie powyższych informacji w formie innej niż papierowa;
- brak lub nierzetelne przeprowadzanie analizy wymagań i potrzeb klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej;
- nieprzekazanie klientom dokumentów zawierających informacje o produkcie przed zawarciem umowy ubezpieczenia;
- nieudzielanie klientom porady wraz z rekomendacją najwłaściwszej umowy lub jej udzielanie w formie innej niż pisemna;
- wykonywanie czynności agencyjnych lub czynności brokerskich w zakresie dystrybucji ubezpieczeń za pomocą osób niewpisanych odpowiednio do rejestru agentów lub do rejestru brokerów;
- brak dokonania zmiany danych objętych wpisem do rejestru agentów lub rejestru brokerów niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 7 dni od zaistnienia tych zmian;
- brak należytej organizacji oraz nadzoru agenta nad wykonywaniem czynności agencyjnych;
- brak realizacji obowiązku szkoleniowego przez osoby fizyczne wpisane do rejestru pośredników ubezpieczeniowych;
- brak lub nienależyty nadzór zakładu ubezpieczeń nad agentami ubezpieczeniowymi;
- nieterminowe zgłaszanie przez zakłady ubezpieczeń zmian danych objętych wpisem do rejestru agentów, dotyczących podmiotów, z którymi zakłady te zawarły umowy agencyjne, w tym w szczególności odnośnie do danych osób fizycznych wykonujących czynności agencyjne;
- niezgodność z przepisami prawa treści lub formy pełnomocnictwa do zawierania umów ubezpieczenia w imieniu zakładu ubezpieczeń.
KNF prowadziła także postępowania administracyjne i nakładała sankcje na dystrybutorów ubezpieczeń (piętnaście postępowań wobec ubezpieczycieli, jedno wobec brokera ubezpieczeniowego i aż dwadzieścia cztery wobec agentów ubezpieczeniowych). Postępowania dotyczyły w szczególności nieprawidłowości w zakresie nadzoru nad realizacją obowiązku szkoleniowego, o którym mowa w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń, a także innych nieprawidłowości w organizacji i w samym procesie dystrybucji ubezpieczeń. W ocenie KNF, sankcjonowanie stwierdzonych nieprawidłowości powinno przyczynić się do wyeliminowania tych zachowań, a tym samym do zapewnienia właściwego funkcjonowania rynku finansowego.
Pełna treść Sprawozdania znajduje się na stronie internetowej KNF pod adresem: