Projekt Rekomendacji dotyczących dystrybucji ubezpieczeń, opublikowany przez Komisję Nadzoru Finansowego 24.02.2025 r. reguluje m.in. kwestie współpracy zakładu ubezpieczeń z agentami. Wśród rekomendacji odnoszących się do tego zakresu, szczególną uwagę rynku zwraca z pewnością rekomendacja 16, zgodnie z którą zakład ubezpieczeń współpracuje z agentami, którzy nadzorują bezpośrednio OFWCA, przy pomocy których wykonują czynności agencyjne.
Jeżeli rekomendacja 16 nie zostanie zmieniona w toku konsultacji nad projektem, zakład ubezpieczeń nie będzie mógł podejmować współpracy z agentami, którzy nie nadzorują swoich OFWCA w sposób bezpośredni. Kwestia ta będzie podlegać weryfikacji zakładu ubezpieczeń zarówno przed zawarciem umowy agencyjnej i wpisem OFWCA do rejestru agentów (16.1-16.2) jak i w toku współpracy. Zakład ubezpieczeń powinien zadbać o regulacje i procedury pozwalające na ustalenie, czy nadzór ten jest rzeczywisty i faktyczny, czy tylko formalny i iluzoryczny. W ramach tej weryfikacji zakład ubezpieczeń powinien także weryfikować czy pomiędzy agentem a jego OFWCA istnieje stosunek prawny, który umożliwia agentowi sprawowanie takiego nadzoru. Realizację rekomendacji mają zapewnić mechanizmy wykrywania nieprawidłowości i odpowiednie postanowienia w umowach agencyjnych (16.4-16.6).
Wyzwaniem w praktycznym stosowaniu rekomendacji 16 będzie z pewnością efektywna kontrola istnienia zarówno stosunku prawnego pomiędzy agentem a OFWCA i ustalenie jak faktycznie wygląda nadzór nad OFWCA. Weryfikacja tych kwestii nie powinna być jedynie formalna, co będzie się wiązało z opracowaniem i wdrożeniem skutecznych narzędzi i procedur audytowych w tym zakresie. KNF nie wskazuje wprost w jaki sposób zakład ubezpieczeń ma weryfikować istnienie stosunku prawnego między agentem a OFWCA, co z jednej strony może ułatwiać wdrożenie takich procedur ze względu na duży zakres swobody, z drugiej zaś stanowić dylemat dla zakładów ubezpieczeń jak zrobić to skutecznie i efektywnie i z poszanowaniem innych przepisów prawa, chociażby w zakresie tajemnicy przedsiębiorstwa agenta. Wprowadzenie obowiązku przedstawienia pełnego tekstu umowy pomiędzy agentem a OFWCA teoretycznie spełniałoby ten wymóg, ale pytanie na ile ten sposób jest adekwatny do zakładanego celu i możliwy do zrealizowania. Pytanie, czy innego rodzaju dokumentacja jak np. historia szkoleń, czy procedury nadzorcze byłyby w stanie potwierdzić nadzór agenta nad OFWCA. Dodatkowo skuteczna weryfikacja stosunku prawnego pomiędzy agentem a OFWCA będzie wymagała dostępu do aktualnych i wiarygodnych danych, co w przypadku dużej liczby agentów i OFWCA może być czasochłonne i kosztowne.
W rekomendacji 16.4 KNF zwraca uwagę na problem korzystania z dostępów i uprawnień przez osoby nieupoważnione, np. poprzez korzystanie z konta/dostępu do systemu innej OFWCA w celu zawarcia umowy ubezpieczenia. Skuteczne wyeliminowanie takich praktyk może wiązać się nie tylko z opracowaniem samych procedur, ale także wdrożeniem systemów wykrywania nieuprawnionych działań, co wymaga zaawansowanych narzędzi IT i szkoleń personelu. To z kolei wiąże się w sposób oczywisty z dodatkowymi kosztami. W związku z tym opracowanie efektywnych technologicznie mechanizmów wykrywania nieuprawnionych praktyk może być największym wyzwaniem po stronie zakładów ubezpieczeń we wdrożeniu rekomendacji 16.
Rekomendacja 16 w założeniu ma na celu zwiększenie transparentności i odpowiedzialności w dystrybucji ubezpieczeń oraz wyeliminowanie niepożądanych praktyk, co jest krokiem w stronę ochrony klientów i zwiększenia zaufania do rynku ubezpieczeń. Jednak jej skuteczne
wdrożenie może wymagać od zakładów ubezpieczeń zwiększonych nakładów zarówno organizacyjnych, technologicznych jak i finansowych. Kluczowe będzie znalezienie równowagi między zgodnością z wymogami KNF a efektywnością operacyjną w bieżącej działalności zakładów ubezpieczeń, aby finalnie osiągnąć zamierzone cele rekomendacji.
